Dewaele Vastgoeddiensten © 2025

Planbaten en planschade: wat betekent dit?

29e05fceccc244ccb16e8a57a93d34a2
Sofie Demeulemeester
 Legal manager
30 december 2021
Vlaanderen

In bepaalde omstandigheden kan de bestemming van een perceel door de overheid worden gewijzigd, vb.: een perceel landbouwgrond dat wordt herbestemd tot een perceel geschikt voor bedrijvigheid. Dit creëert uiteraard een aanzienlijke meerwaarde voor de eigenaar. Echter, ook de omgekeerde situatie kan zich voordoen. Wat zijn de gevolgen hiervan?

Planbaten en planschade Wat betekent dit Wikimmo
Speel video af

De planbatenheffing

In navolging van een ruimtelijk uitvoeringsplan - of RUP - kan een perceel herbestemd worden. Dergelijke bestemmingswijziging kan tot gevolg hebben dat er een meerwaarde gecreëerd wordt op dit perceel grond. De eigenaar van dit opgewaardeerde perceel zal vervolgens mogelijks belastingen moeten betalen op deze meerwaarde, de zogenaamde planbatenheffing.

De heffing is verschuldigd door degene die op het moment van de inwerkingtreding van het desbetreffende RUP beschikt over het volle of blote eigendomsrecht op het perceel. Zijn er meerdere eigenaars onderworpen aan de heffing, dan zijn ze hoofdelijk gehouden voor de gehele verschuldigde planbatenheffing.

Eens een RUP in werking is getreden, dan zal de Vlabel een aanslagbiljet versturen naar de eigenaar. De heffing zelf moet pas betaald worden op het ogenblik dat de meerwaarde gerealiseerd wordt:

  • ofwel wanneer u een bouw- of verkavelingsvergunning voor het perceel verkrijgt

  • ofwel wanneer de grond wordt verkocht

Als eigenaar kunt u tevens opteren voor een ‘vrijwillige’ betaling, nl. als u betaalt binnen het jaar na de verzending van het aanslagbiljet. In dit geval krijgt de eigenaar automatisch een korting - of bonificatie - van 15% op het te betalen bedrag.

De exacte omvang van de heffing varieert van 1% tot 30% op de geschatte meerwaarde van een perceel. Als eigenaar kunt u evenwel mogelijks genieten van een opschorting van heffing of een vrijstelling van de planbatenheffing (vb. bij kleine bestemmingswijzigingen).

De planschadevergoeding

De rechtstreekse tegenhanger van de planbatenheffing is de planschadevergoeding.

Een eigenaar zal recht hebben op een planschadevergoeding indien een perceel grond door een RUP niet langer in aanmerking komt voor een omgevingsvergunning om te bouwen of te verkavelen. De planschadevergoeding wordt uitgekeerd als compensatie voor de waardevermindering die zo ontstaat op het perceel.

In bepaalde gevallen zal de eigenaar evenwel geen recht hebben op een vergoeding voor de planschade. Deze worden opgelijst in het art. 2.6.1. VCRO.

Heeft een eigenaar recht op een planschadevergoeding - die an sich 80% van de geraamde waardevermindering bedraagt -, dan zal dit echter niet automatisch worden uitgekeerd. De eigenaar zal zich binnen het jaar nadat het recht op de planschadevergoeding is ontstaan moeten wenden tot de rechtbank van eerste aanleg.

De rechter zal op zijn beurt nagaan of aan alle voorwaarden is voldaan om aanspraak te kunnen maken op een planschadevergoeding en desgevallend een deskundige aanstellen om een raming te maken van de waardevermindering.

Financieel,
Vergunningen,
Juridisch
Wonen,
Woning kopen,
Bouwen & renoveren,
Bouwen,
Renoveren,
Ondernemen,
Bedrijfsvastgoed kopen,
Investeren & verhuren,
Investeren in vastgoed
De inlichtingen zoals meegedeeld op deze pagina zijn louter van algemene aard en kunnen geenszins als sluitende professionele juridische adviesverlening aangepast aan specifieke of concrete persoonlijke omstandigheden worden beschouwd.
Terug

Gerelateerde video's

Kwartaal 3 1
Speel video af
Maxime Pesch en Nick Coeman: een blik op de nieuwbouwmarkt!
8
Bouwen & verbouwen
20 De regeling voor registratierechten in Vlaanderen en Brussel een overzicht
Speel video af
Wonen Woonvastgoed kopen

Ook interessant om te lezen

Zoekopdracht

Dewaele zoekt voor jou

Een ruim bedrijfspand, een villa in 't groen of een appartement aan zee. Laat ons weten wat je precies zoekt en ontvang als eerste het meest recente (en discrete) aanbod in je mailbox. En dit nog voor het op de vastgoedwebsites wordt gepubliceerd!

Zoekopdracht bewaren Bekijk het aanbod

Een prangende vraag?

We staan voor je klaar

Vind ons op social media

Je levenslange partner in wonen en ondernemen

© 2025 Dewaele
site by
certified

Je browser voldoet niet aan de minimale vereisten om deze website te bekijken. Onderstaande browsers zijn compatibel. Mocht je geen van deze browsers hebben, klik dan op het icoontje om de gewenste browser te downloaden.

Chrome logo Google Chrome Firefox logo Mozilla Firefox Edge logo Microsoft Edge