Dewaele Vastgoeddiensten © 2025

Wat is een wilsgebrek en wat is het gevolg voor de verkoopovereenkomst indien er sprake is van een wilsgebrek?

29e05fceccc244ccb16e8a57a93d34a2
Sofie Demeulemeester
Legal manager
24 juni 2022
Belgie

Op een dag koop je de villa van jouw dromen. Achteraf blijkt evenwel dat de oppervlakte van het perceel aanzienlijk kleiner is dan opgenomen in de compromis. Is hier sprake van een wilsgebrek en welke soorten wilsgebreken zijn er? Wij geven je hierover graag wat meer uitleg.

Wat is een wilsgebrek en het gevolg voor de verkoopovereenkomst indien hier sprake van is Wikimmo
Speel video af

De geldigheid van een overeenkomst

De geldigheid van een overeenkomst is afhankelijk van vier voorwaarden:

  1. Elke partij moet handelingsbekwaam zijn en moet dus wel degelijk een overeenkomst mogen afsluiten. Personen die handelingsonbekwaam zijn, zijn (verlengd) minderjarigen, personen die onder voorlopige bewindvoering werden geplaatst,...;

  2. Het voorwerp van de overeenkomst moet bepaald zijn, zodat partijen weten tot wat ze zich onderling verbinden;

  3. De overeenkomst moet een geoorloofde oorzaak hebben, ze mag dus niet indruisen tegen de openbare orde, goede zeden en regels van dwingend recht;

  4. Er moet wilsovereenstemming zijn tussen de partijen die zich verbinden, hierop gaan we hieronder verder in;

Wilsovereenstemming in het kader van een verkoopovereenkomst

Het feit dat er bij het sluiten van een overeenkomst sprake moet zijn van een wilsovereenkomst - of toestemming - tussen partijen, betekent dat elke partij akkoord moet gaan met de inhoud van deze overeenkomst. Omdat deze wilsovereenstemming of toestemming rechtsgeldig zou zijn, is het noodzakelijk dat beide partijen deze overeenkomst wetens en willens aangaan en dus correct geïnformeerd zijn.

Is deze wilsovereenstemming evenwel gegeven op basis van een verkeerde voorstelling van zaken of onder druk van een externe factor, dan is er sprake van een wilsgebrek en is de toestemming niet geldig.

Er zijn 3 soorten wilsgebreken conform het verbintenissenrecht, nl. dwaling, bedrog, geweld. Daarnaast is er ook nog een oneigenlijk wilsgebrek, zijnde benadeling. Wij geven je de betekenis van deze wilsgebreken en hun gevolgen voor de geldigheid van de overeenkomst mee.

Dwaling

Er is sprake van het wilsgebrek dwaling indien één van beide partijen van verkeerde informatie is uitgegaan of zaken verkeerd heeft geïnterpreteerd bij het afsluiten van de overeenkomst, en dit contract niet zou hebben afgesloten indien een juiste voorstelling van zaken was gegeven. De dwaling moet m.a.w. essentieel en doorslaggevend zijn geweest bij het aangaan van de overeenkomst.

Opdat dergelijke dwaling tot een vernietiging van het contract zou kunnen leiden, moet deze verschoonbaar zijn in hoofde van de dwalende partij. Dit houdt in dat een andere redelijke persoon zich in diezelfde omstandigheden ook vergist zou hebben. Het staat de dwalende partij bovendien vrij of hij wil aandringen op een vernietiging van het contract met eventuele bijhorende schadevergoeding of niet.

Een voorbeeld: je koopt een onroerend goed waarbij in de publiciteit vermeld wordt dat het gaat om een onroerend goed met een oppervlakte van 750m², later blijkt dat dit niet de oppervlakte was van het onroerend goed, maar van het totale terrein.

Bedrog

Het wilsgebrek bedrog speelt wanneer een contractpartij haar medecontractant voor of bij het sluiten van de overeenkomst bewust doet “dwalen”. Ook hier moet er dus een verkeerde voorstelling van zaken zijn en moet dit over een essentieel en doorslaggevend element gaan.

Anders dan in geval van dwaling, wordt deze verkeerde voorstelling evenwel bewust gegeven door de andere contractspartij, het is effectief haar bedoeling om te misleiden met het oog op het bekomen van een overeenkomst.

Ook in dit geval, kan door de bedrogen partij aangedrongen worden op een vernietiging van de overeenkomst met eventuele bijhorende schadevergoeding, waarbij zij ook het bewijs van dit bedrog zal moeten leveren. Zorgt het bedrog er enkel voor dat de bedrogen partij de overeenkomst onder andere voorwaarden zou hebben afgesloten (vb.: een lagere prijs), dan spreken we over incidenteel bedrog en kan de bedrogen partij enkel een schadevergoeding vorderen.

Een voorbeeld: de verkoper stelt een stuk grond voor aan een kandidaat-koper die een woning wil optrekken en vermeldt daarbij dat het gaat om een stuk gelegen in woongebied. Na ondertekening van de onderhandse verkoopovereenkomst blijkt echter dat het stuk grond in landschappelijk waardevol agrarisch gebied ligt en de mogelijkheden om een woning te bouwen veel beperkter zijn.

Geweld

Is de toestemming van een partij er gekomen door het gebruik van ongeoorloofd geweld, dwang of druk door de medecontract of door een derde, dan spreken we over het wilsgebrek geweld. Ook bedreigingen tot het plegen van geweld vallen hieronder.

Om van het wilsgebrek geweld te kunnen spreken, moet de opgewekte angst ernstig zijn, het moet het slachtoffer dus doen vrezen voor een aanzienlijk en dadelijk kwaad voor zijn persoon (of familieleden) of vermogen.

Was het geweld doorslaggevend om de overeenkomst af te sluiten, dan kan het slachtoffer hiervan - mits hij dit kan bewijzen - de vernietiging van de afgesloten overeenkomst met eventuele bijhorende schadevergoeding vorderen.

Benadeling

Naast deze drie wilsgebreken is er nog het oneigenlijk wilsgebrek benadeling. Dergelijke benadeling houdt in dat er een aanzienlijk onevenwicht is tussen datgene waartoe partijen zich onderling verbonden hebben.

Benadeling verschilt van de andere wilsgebreken in die zin dat dit slechts bij bepaalde overeenkomsten geldt als nietigheidsgrond, bijvoorbeeld bij de verkoop van onroerende goederen wanneer er sprake is van een benadeling van meer dan 7/12.

Wordt er bovendien misbruik gemaakt van de zwakke positie van de andere partij, dan is er sprake van gekwalificeerde benadeling.

Ook hier kan de benadeelde partij - indien hij die wenst en kan bewijzen - de nietigheid van de overeenkomst inroepen en een eventuele bijkomende schadevergoeding eisen.

De inlichtingen zoals meegedeeld op deze pagina zijn louter van algemene aard en kunnen geenszins als sluitende professionele juridische adviesverlening aangepast aan specifieke of concrete persoonlijke omstandigheden worden beschouwd.

Gerelateerde video's

20 De regeling voor registratierechten in Vlaanderen en Brussel een overzicht
Speel video af
Wonen Woonvastgoed kopen

Ook interessant om te lezen

Zoekopdracht

Dewaele zoekt voor jou

Een ruim bedrijfspand, een villa in 't groen of een appartement aan zee. Laat ons weten wat je precies zoekt en ontvang als eerste het meest recente (en discrete) aanbod in je mailbox. En dit nog voor het op de vastgoedwebsites wordt gepubliceerd!

Zoekopdracht bewaren Bekijk het aanbod

Je browser voldoet niet aan de minimale vereisten om deze website te bekijken. Onderstaande browsers zijn compatibel. Mocht je geen van deze browsers hebben, klik dan op het icoontje om de gewenste browser te downloaden.