Nieuwe archeologiewetgeving: van groot belang bij bouwprojecten!

Vanaf 01.06.2016 moeten bouwheren rekening houden met de nieuwe archeologieregelgeving, die van kracht is in het kader van het Decreet Onroerend Erfgoed. Bouwheren die voor een bouwproject een stedenbouwkundige vergunning of een verkavelingsvergunning nodig hebben, zullen in bepaalde gevallen verplicht zijn om een bekrachtigde archeologienota toe te voegen aan hun vergunningsvraag.

In welke gevallen geldt de verplichting?

Of je al dan niet een archeologienota dient toe te voegen aan de vergunningsaanvraag is afhankelijk van diverse factoren, zoals de totale oppervlakte van de betrokken percelen, de oppervlakte van de geplande bodemingrepen en de ligging binnen of buiten een archeologische zone of site. Via ministeriële besluiten werden de verschillende zones afgebakend.

Wij vatten kort de basisprincipes samen:

1) In gebieden waar “geen archeologisch erfgoed te verwachten” valt, is er geen verplichting tot het uitvoeren van een archeologisch vooronderzoek.

2) Als het bouwproject (al dan niet gedeeltelijk) in een “beschermde archeologische site” ligt, zal u verplicht zijn om een archeologienota toe te voegen aan uw vergunningsaanvraag.

3) Indien uw bouwproject in een “vastgestelde archeologische zone” ligt, kan een archeologische nota vereist zijn, naargelang het geval:

• voor de aanvraag van een stedenbouwkundige vergunning is het verplicht indien de totale oppervlakte van de ingreep in de bodem 100 m² of meer beslaat en de totale oppervlakte van de kadastrale percelen waarop de vergunning betrekking heeft 300 m² of meer bedraagt;
• voor een verkavelingsvergunningaanvraag zal een archeologische nota noodzakelijk zijn indien de totale oppervlakte van de kadastrale percelen waarop de vergunning betrekking heeft 300 m² of meer bedraagt.

De vastgestelde archeologische zones zijn op vandaag de ‘historische stadskernen’, in Aarschot, Antwerpen, Beringen, Bilzen, Borgloon, Bree, Brugge, Damme, Deinze, Dendermonde, Diest, Diksmuide, Eeklo, Geel, Gent, Geraardsbergen, Gistel, Halen, Halle, Hamont, Harelbeke, Hasselt, Herentals, Herk-de-Stad, Ieper, Kortrijk, Oud-Rekem, Landen, Leuven, Lier, Lo, Maaseik, Middelburg, Mechelen, Menen, Mesen, Nieuwpoort, Ninove, Oostende, Oudenaarde, Oudenburg, Peer, Poperinge, Ronse, Sint-Truiden, Stokkem, Tielt, Tienen, Tongeren, Torhout, Turnhout, Veurne, Vilvoorde, Wervik, Zichem, Zottegem en Zoutleeuw.

4) De grote bouwprojecten worden eveneens geviseerd. Indien de verkavelingsvergunningaanvraag betrekking heeft op een oppervlakte van 3.000 m² of meer, dan is eveneens een archeologische nota nodig, zelfs al ligt het project buiten een vastgestelde archeologische zone. Hetzelfde geldt voor een aanvraag van een stedenbouwkundige vergunning waarbij de totale oppervlakte van de ingreep in de bodem 1.000 m² of meer beslaat en de totale oppervlakte van de kadastrale percelen waarop de vergunning betrekking heeft 3.000 m² of meer bedraagt.

Wat houdt de archeologienota in?

Die archeologienota is het resultaat van een archeologisch vooronderzoek, waarvoor je een erkende archeoloog moet aanstellen. De doelstelling van het archeologisch vooronderzoek is om te bepalen of er op het terrein al dan niet archeologisch erfgoed aanwezig is en om maatregelen voor te stellen om met het aanwezige erfgoed om te gaan. Als de archeoloog grondig onderzoek noodzakelijk acht, moet hij meteen een indicatie geven van de geschatte duurtijd van dit onderzoek, alsook een raming van de kostprijs.

Gevolgen voor de bouwheer

De nieuwe regelgeving leidt ertoe dat de bouwheer in bepaalde gevallen extra tijd en kosten zal moeten incalculeren vooraleer hij een stedenbouwkundige vergunning of verkavelingsvergunning zal kunnen indienen. Als bouwheer houdt u hier dus best rekening mee! Om na te gaan of het perceel waar u een bouwproject wenst te realiseren in een beschermde archeologische zone ligt, kunt u de volgende website raadplegen: https://geo.onroerenderfgoed.be.